رمضان در فرهنگ مردم

مولف: سید احمد وکیلیان

ناشر کتاب : سروش

نوع جلد: جلد نرم

قطع: وزیری

تعداد صفحات: 268

در میان کتابهای وکیلیان «رمضان در فرهنگ مردم» نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. چه این کتاب در نوع خود در ایران بی نظیر است. چندین بار تجدید چاپ آن در تیراژ ۱۱ هزار نسخه نشان دهنده ویژگی و اهمیت این کتاب در میان محققین ایرانی است. 

کتاب «رمضان در فرهنگ مردم» ، برگزیده ای از آداب، رسمها، باورها و اعتقادات مردم درباره ماه مبارک رمضان است که از میان مناطق مختلف ایران انتخاب و با ذکر جزئیات تدوین شده است.

آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم ایران است و از آنجا که این آداب و رسوم ریشه دینی دارد توجه همگان را به خود جلب کرده است. در ماه رمضان، مردم به شکل هماهنگ برای انجام تکالیف شرعی آماده می‌شوند و برای به جای آوردن این وظایف، هر جمعیت و گروهی با آداب و تشریفات خاص خود مراسم رمضان را برگزار می‌کنند.

به اعتقاد نویسنده این اثر، سید احمد وکیلیان، در گذشته این آداب و رسوم از غنای ویژه‌ای برخوردار بود و مردم با شوق و ذوق بیشتری آداب رمضان را به جا می‌آورده‌اند، اما امروزه با هجوم عوارض فرهنگ بیگانه و مشکلات زندگی شهری و ماشینی، آداب و مراسم رمضان کم‌رنگتر و حتی بسیاری از آنها فراموش شده‌اند.

مؤلف در پیشگفتار اثر حاضر نوشته است: «برای تألیف کتاب رمضان ابتدا از میان مناطق مختلف ایران و پس از بررسی‌های لازم استان‌های مرکزی، یزد، کرمان، فارس، خراسان، کردستان و قسمت‌هایی از استان‌های لرستان و گیلان انتخاب گردید. آنگاه مطالب ارسالی جمع‌آوری شده و مناطق مذکور را به دوازده بخش تقسیم و در هر بخش فصلی از آداب و مراسم رمضان گنجانده شد. روش پژوهش و تألیف، موضوعی و مقایسه‌ای و در ضمن منطقه‌ای می‌باشد. از آوردن مطالب تکراری پرهیز و تا آنجا که امکان داشته در شیوه نگارش و زبان و گویش محلی کمتر دخل و تصرف شده است مگر به ضرورت. واژه‌ها و عبارات محلی آوا‌نگاری و در صورت لزوم همراه با معنی و توضیح ارائه شده است. در انتهای هر بخش نام گردآورندگان محلی به ترتیب الفبایی آمده و برای زینت بخشیدن به کتاب چند صحنه از مراسم گوناگون به تصویر کشیده شده است.

نکته گفتنی آن که ممکن است بعضی از مطالب و مراسم رمضان هم‌اکنون تغییر یافته یا فراموش شده باشد، اما از آنجا که دانش "فرهنگ مردم" ثبت و ضبط لحظات و کیفیت زیستن مردم در گذشته و حال است؛ تمام آداب و مراسم چه پویا و جاری و چه کم‌رنگ یا فراموش شده در کتاب آمده است.«

کتاب حاضر در 12 بخش و موضوعات و مطالب متعدد جمع‌آوری شده است. استقبال از ماه مبارک رمضان، آمادگی برای روزه گرفتن، تغییرات در زندگی و اعمال روزه‌داران، افطار، ایام شهادت حضرت علی(ع)، احیاء، اعمال و مراسم بیست و هفتم ماه رمضان، روزه کودکان و اصطلاحات و گفتنی‌های مربوط به ماه رمضان، عید فطر، نان‌ها و غذاهای ماه رمضان، مراسم مخصوص ماه رمضان، بازی‌های ماه رمضان و رسم سخنوری از عناوین این اثر پژوهشی به شمار می‌روند.

منابع:

پایگاه پاتوق کتاب فردا

خانه کودک، اندیشه و میراث فرهنگی

کوله بارت بر بند….
شاید این چند سحر فرصت آخر باشد…
که به مقصد برسیم…
بشناسیم خدا را و بفهمیم که یک عمر چه غافل بودیم!!